زن در دین یاری چه مرتبه ای دارد
بنیامین مرمو :
پیر رزبار ، تو رمز یاری
اویاران یاری ،شریک و باری ⚜
خادم خدمت مخدوم شاری
تیخ زوانی ، دست و کرداری ⚜
هر چه بوازی قبض و اقباضه
محرم رازی رای عینت وازه⚜پیربنیامین می فرماید:
ای پیر رزبار ،تو یاری و اسرار حق هستی ، یاور یاران می باشی و شریک دریای بی کران علم و معرفت می باشی ، به هنگام سخنوری زبانت مانند تیغ می باشد و در عین حال ،مرتب دستت به کردار می باشد.
شیوایی سخنان تو ، پاداش کردارهایت است. ای رزبار تو در چنان مرتبه ای قرار داری که هر چه از حق تقاضا نمایی ، خواسته ات بر آورده میشود . تو محرم اسرار می باشی و چشمهایت به راز حق بصیرت پیدا نموده است.در این بند کلام ، پیربنیامین به مقام زن یارسانی می پردازد که خاتون رزبار الگویی از این زن است .
پیربنیامین مقام و مرتبه ی زن را به حدی والا و بالا میداند که اورا در اسرار الهی شریک می داند ، پیربنیامین می فرمایند : یک زن یارسانی با کردار می تواند به موفقیت های دیگری هم دست پیدا نماید. > اول آخریارهنگامیکه آئین یاری را ازلی بنامیم باید اذعان کنیم که زن نیز از ازل در این آئین حضور داشته است و سهم بسزایی دارد
خاتون دایراک ، در دون خود بش یعنی زن بودن را برای خود خریداری نمود و پوشاک و جامعه ی یاری را به اندازه و قواره ی خود دوخت و فرزندان آزاده ای را پرورش داد .که در بطن در همراه و همگام دیگر یاران بود.
بانوان یارسانی در آئین یاری و تدوین قوانین یاری و در امور خانواده و خیر و خدمت (کردار) کرداری که بقا دارد ودر فردا روز به عنوان افعال نیک انسان ثبت میشود وبه انسان آرامش وجدان می بخشد زیرا اموال و وسایل فرسوده میشوند و از دست می روندولی کردار باقی میماند.
و در فراگیری اطلاعات کلامی در استحکام شیرازه خوانواده و… وظایفی دارند.
اشاعه ی فرهنگ یاری ممکن نیست ،مگر با کمک و همت زنان یارسانی . هنگامیکه شهسوار پردیور اولین جمخانه رادر پردیور بنا نمود به داود کوسوار که استاد و معمار فریادرس یارسان می باشد فرمود:
سقف جمخانه را به گونه ای پی ریزی کن که بنای آن سه قسمت مجزا داشته باشد یک قسمت برای جم بسته ، یک قسمت برای خانمها و فرزندان و یک قسمت هم برای کهنسالان که توانایی حاضر شدن در جم را ندارند.
پس خانم یارسانی باید کمر همت ببندد ودر اشاعه ی فرهنگ نیاکانش هم بیاموزد و هم آموزش دهد.زنان یارسانی میدانند که حسن اخلاق از صفت هایی است که در معاشرت های اجتماعی و تربیت فرزندان موجب جلب محبت میشود .
پس از این تاثیر باید در پرورش فرزندان و اعتلا و شکوفایی آئین غنی و کهن یاری استفاده نمایند چرا که آگاهی به کلام در تربیت فرزندانشان و نیز در برخوردهای اجتماعی بسیار مفید می باشد. > : یک زن یا بانو در دین یارسان هم تراز یک مرد ارزش و معنویت دارد و معیارهای دینی و اجتماعی اش کاملا مشخص است به صورتی که در تمامی عرصه های تجلی ذات خاونکار در طول تاریخ حضور مثمر ثمر داشته و چه بسا از دامانش ذات ها به گیتی وجود قدم نهاده اند
حال با این تفاسیر باید چند و چون کار خود را بداند و آگاهی کلامی راه و روش خود را پیدا نموده تا به سر منزل مقصود پای نهد .
در فرازی از کلام دوره ی برزنجه نگاهی به جم کانی کیوز داریم و بررسی وجود ذاتی درویش آتسا در آن جم نه صرفا به عنوان یک جسم ظاهری زنانه بلکه بیشتر ذات ملاک است .آتسا مرمو:
روحتاف و فَخری
واچی و خدمت ویم روحتاف موی و فخری⚜روحتاف به فخر و غرور میگردد از خدمت خود بگویم به فخر و غرور خواهد شد
مَوَی منی کار بن مایه و کفری
شاباز ممارو بالم و صفری ⚜این کفر است و من خودستایی است و گناه باری است شهباز مانند مرغی بال مرا میشکند و از پرواز سفر باز خواهم ماند
از خدمت چی بیم نه ازل مهری
دیلک چی بیانان پی پاکی حفری ⚜من در جم ازلی خدمت کار بوده ام با مهر و نیت اخلاص خدمت کار بودم جارو کش و نظافت چی بوده ام با خلاص و نیت پاک خدمت کرده ام
حال به این مطلب با دقت مناظره میکنیم که درویش عاتسا با این مقام و منزلت والایش در درگاه حق چگونه وصف بیان حال و کار خود را میدارد
و یک بانو در اولین قدم یاری این را باید سرلوحه ی زندگی خود قرار دهد
یعنی خدمت کاری با اخلاص و پاکی وجود، که همین عمل وی را بهترین و والاترین درجات معنوی میرساند. > : مقام و جایگاه زناول و آخریار
مقام و جایگاه زن در دین یارسان اهل حق
در جامعه بشری از دیرباز تا کنون نظرات و عقاید مختلف ادیان و مکاتب و…. در ارتباط با تفاوت های مرد و زن وجود داشته است. متاسفانه اغلب این تفکرات و تئوری ها بر مبنای برتری مرد بر زن استوار است و هرگز نگاهی واقع بینانه در برخی ادیان بخصوص دین اسلام به زن نشده است !
لذا همواره در طول تاریخ حقوق حقه جامعه ی زنان تضییع شده و این مسئله به دلایل مختلف همچون عدم آگاهی زنان و روحیه و گذشت و فداکاری که در آنان وجود داشته بسیار عادی تلقی شده و همه از کنار آن به راحتی گذشته اند.
اما با ظهور دین یارستان، حضرت سلطان
( سید اسحاق برزنجه ای ) و یارانش
(حضرات هفتن و هفتوان ) در کلام دینی و دفاتر دینی مقام زن را ارج نهاده اند. در این باره کلامات دینی یارسان سکوت نکرده و به یاوه گویان مجال نداده است که از قبل، خود برای مقررات مربوط به زن و مرد فلسفه بتراشند. در کلامی در دفتر دینی یارسان بیان شده که زنان را از جنس مردان و ازسرشتی مانند سرشت مردان آفریده ایم. درنهایت همه ی موجودات و مخلوقات حضرت حق از یک ذات می باشد. در دین یارستان نظریات تحقیر آمیزی در رابطه با زنان از لحاظ توازن و سرشت و طینت وجود ندارد. لازم به ذکر است که حضرت سلطان در کلامی به سرسپردگان یارسان اهل حق دستور می فرمایند که: «به پسر و دختر خود فرقی نگذارید و اگر کسی چنین کاری بکند با تیغ باطنی وی را ازبین خواهم برد» حتی در تقسیم ارث نیز باید به صورت مساوی سهم تقسیم شود نه مانند دین اسلام که سهم فرزند ذکور بیشتر از سهم فرزند مونث باشد. در دین یارسان پذیرش ریاضت و قبولی نذورات تنها به مردان بستگی ندارد بلکه زن و مرد در این کار مکمل یکدیگرند. یعنی لازم و ملزوم یکدیگرندومیردن خطاب میکند در کلام. در دین یارسان به تمامی افراد اهل حق عنوان یار داده می شود، لازم به ذکر است که یک زن و مرد جدای از رابطه زناشویی، باهم بعنوان یار هم هستند. (حتی خواهر و برادر و اقوام و….)
دین یارسان در پاسداشت مقام زن به تک همسری تأکید فروان کرده و اختیار زن بعدی را با شرایط خاصی احراز داشته است. برای مثال اگر یک فرد اهل حقی در ازدواج اول از جهت ادامه و بقای نسل ناکام باشد، فقط در این صورت می تواند یک زن دیگر اختیار کند البته با اجازه قبلی و قلبی زن اول. در دین یارستان ازدواج تنها با شرایط سخت و خاصی هست و ازدواجی بنام ازدواج موقت ( یا صیغه ) در دین یارسان نداریم و اقدام این کار از سوی هر فرد اهل حقی ناشایست و بد معرفی شده و موجب سقوط فرد از مراتب کمال به پایین تر حد می شود.
بنابراین، زن و مرد در دین یارسان مساوی و برابر هستند و لازم به ذکر است که به لحاظ دون به دون
( جامه به جامه ) انسان در سیر تکاملی خود می تواند در یک مرحله مرد و در مرحله ی بعدی زن باشد. یعنی انسان در سیر تکاملی خود در جهت پیشرفت در جامه و دون ( دون لغت ترکی است به معنای جامه ؛
نه به معنی فارسی آن یعنی پَست ) دیگری به صورت زن تجلی و ظاهر می شود.
درضمن مقام زن یا مرد بودن به صورت تنبیهی برای پایین آمدن در مراحل کمال نیست.
در نهایت بنابه اعتقاد دین یارسان اهل حق، پاداش آخر وی و قرب الهی به جنسیت مربوط نیست، به ایمان و عمل صالح مربوط است.
دین یارسان در کنار هر مرد بزرگ و مقدسی از یک زن بزرگ یاد می کند….
یارب این قافله را لطف ازل بدرقه باد.
