جمعیت کردهای جهان:
45 تا 50 میلیون نفر.
وسلطان آنها
کردستان ترکیه23 تا 25:
وان-آگری-حکاری-سیرت-درسیم-شیرنخ-ماردین-آمد(دیاربکر-بتلیس-ارزروم-ازمیر-موش-شمزینان-غرس-ایدر-اورفا-الزیق-باتمان-استانبول-آناتولی-سیواس-سمسورارزنجان-ملتی-گور-جولمیرگ
ایران: 13 تا 15
ماکو-خوی-سلماس-ارومیه-بازرگان-چالدران-پلدشت-اشنویه-سردشت-پیرانشهر-سرو-صومای برادوست-قره ضاالدین-هورامان-پالنگان-باینگان-مهاباد-بوکان-سقز-سنندج-قروه-بیجار-کامیاران-مریوان-نقده-میاندوآب-کرمانشاه-کنگاور،هرسین،صحنه،سنقر،قصرشیرین-پاوه-جوانرود-روانسر-نوسود-ایوان-ایلام-شهرکرد-لرستان-همدان- کردهای تبعیدی (قزوین-رستم آباد-دیلمان-کلاردشت- سیاهکل-چمخاله-خلخال-عمارلو-الموت-اطراف دماوند-خراسان شمالی-قوچان-درگز-بجنورد-شیروان-سبزوار-مشهد- لواسانات تهران-زنجان-شیراز-کهکیلویه -سمنان
عراق: 6 میلیون نفر
اربیل-دهوک-سلیمانیه-کرکوک-موصل-شنگال-سنجار-لالش-شیخان-خانقین-کلار-زاخو-چمچمال-سوران-آمدی-بردرش-قلادز-مخمور-مندلی-دوزخورماتو-سید صادق-هورامان-دربندیخان-بارزان-نینوا-بغداد(کردهای فیلی)
سوریه: 2 میلیون نفر
قامیشلو-عفرین-آمود-دیرک-سریکانی-جزیر-حلب-شام-دربسی-کوبان-ترباسپی-حسکی
آذربایجان: 150هزار نفر
اسرائیل: 100هزار نفر
ارمنستان: 45هزار نفر
آلمان: 500 تا 800هزار نفر
سوئد: 80 تا 100هزار نفر
فرانسه: 150هزار نفر
انگلستان: 100هزار نفر
زبانهای رایج: کردی سورانی (زبان رسمی و کتابی
زبان اردلانی،کلهری،کرمانجی،هورامی،گروسی و لکی و…
شهرهای بزرگ کرد نشین:
دیاربکر ترکیه:۲میلیون نفر
اربیل عراق:یک ونیم میلیون
کرمانشاه ایران:یک میلیون نفر
سلیمانیه عراق:۸۰۰۰۰۰نفر
ماردین ترکیه:۷۵۰۰۰۰نفر
سنندج ایران:۶۰۰۰۰۰نفر
کلانشهرهای ایران
کرماشان:۱میلیون نفر
سنندج:۶۰۰۰۰۰نفر
کردهای شهر ارومیه:۴۰۰۰۰۰نفر
بوکان:۲۵۰۰۰۰نفر
ایلام:۲۴۰۰۰۰نفر
مهاباد:۲۲۰۰۰۰نفر
سقز:۲۰۳۰۰۰نفر
مریوان:۱۲۵۰۰۰نفر
اسلام اباد غرب:۱۲۰۰۰۰
قروه:۱۰۰۰۰۰نفر
بزرگترین شهر کردنشین ایران:کرمانشاه
زیبا ترین شهرهای ایران:سنندج ، مریوان ،مهاباد و کرمانشاه
زیباترین شهر کردنشین: اربیل عراق
تاریخی ترین شهرها: دیواندره , بیجار سنندج
صنعتی ترین:بوکان
باسوادترین و بافرهنگ ترین شهر کردنشین: سلیمانیه عراق
کیان ایل کلهر
ایل کَلهُر یکی از شعب اصلی ایلهای کرد ایران و از کهنترین طوایف غرب ایران است.
ایل کَلهُر بزرگترین ایل کرمانشاه و دومین ایل بزرگ ایران میباشد. مردمان آن کردتبار هستندو به گویش کردی کلهری تکلم میکنند. گیلانغرب پایتختهای اصلی ایل کلهر میباشد. دانشنامه ایرانیکا به عنوان منبع ایران شناسی، از ایل کلهر به عنوان یکی از بزرگترین ایلات کرد نام برده است. درقرن یازده میلادی یعنی حدود هزار سال پیش دردورهٔ امپراتوری سلجوقیان کرمانشاه که بیشترین جمعیت کرد کلهر درآنجا میباشد به عنوان پایتخت کردستان انتخاب شد.
کلهرستان نام حکومتی است که کلهرها مقارن با حکومتهای صفویه و عثمانی و پس از تسخیر بغداد و تسلط بر بخشی از کردستان، لرستان و سپس تمامی عراق عرب و به فرماندهی ذوالفقارخان آجودانی کلهر ایجاد نمودند و نام آن را کلهرستان نهاده و به مدت ۱۵ سال ادامه داشت و در این مدت در نواحی مذکور به نام حاکم کلهر «ذوالفقارخان » خطبه خوانده و سکه زده شد.
مسکن آنان در غرب ایران شهرستان ایوان غرب در استان ایلام و در استان کرمانشاه در شهرستانهای گیلان غرب، اسلامآباد غرب، بخشی از کرمانشاه، سرپل ذهاب، قصر شیرین و بخشی از شهرستانهای چرداول، دره شهر و سیروان در استان ایلام میباشدو بیجار و قروه در کردستان و جغاتو شاهین دژ (چهاردولیها)، و از طرف مغرب به خاک کردستان عراق (مندلی و خانقین)، محدود میشود.
گروهی از ایل کلهر، تحت عنوان طایفه کرد(کرد حسین خانی) در حدود ۷۰۰ سال پیش در شهر قلعه تل از توابع استان خوزستان ساکن شدهاند.
مسکن اولیهٔ ایل کلهر همراه با گوران بزرگ در نواحی دامنههای کوه شاهو قلعهٔ پلنگان و دیگر نواحی این منطقه بوده است و در کردستان عراق نیز به طور سنتی در اطراف شهر زور خانقین کلار و دیگر نواحی گرمسیری جنوب کردستان عراق حضور داشتهاند. سپس طی یک سری حوادث و اتفاقات به جنوب شاهراه کرمانشاه ـ خانقین نقل مکان کرده و ساکن شدهاند و مرکز اصلی ایل امروز در این جا میباشد ولی طوایف کلهر امروزه در تمام کردستان ایران و عراق به طور پراکنده و گاه متمرکز در تمام شهرهای کُردنشین ایران و عراق از جمله سقز، بوکان، شاهین دژ (چهاردولی)، مهاباد، ارومیه، ماکو، سنندج، ایلام، دره شهر، مهران و در عراق در سلیمانیه، کرکوک، کلار، حلبچه، نواحی گرمیان زندگی میکنند. اکنون قسمت اعظم ایل در استان کرمانشاه ساکن است.
حال با ذکر این نکته که مناطق کلهر نشین گیلان غرب، اسلامآباد غرب، ایوان غرب، بخشهایی از سرپل ذهاب، سومار، نفت شهر، مایدشت، برخی نواحی کرمانشاه، قصرشیرین بخشی از مناطق کلهر زبان است که از شاهین دژ (چهاردولیها) و بیجار در شمال تا مهران و چرداول در جنوب و در شرق از کرمانشاه ماهیدشت تا خانقین در غرب را شامل میشود. بزرگترین شهر کلهر نشین ایران شهر اسلام آبادغرب میباشد. زبان ایل کلهر کُردی با گویش کلهری است که خود به لهجههایی تقسیم میشود. ایل کلهر در طول تاریخ خود مورد اقدامات سیاسی ـ نظامی قرار گرفته:
۱- تجزیه ایل کلهر و تبعید طوایف مختلف آن که از زمان ترکمنان و صفویه شروع شده و تا زمان قاجار ادامه داشته و طوایف زیادی از این ایل به نواحی خارج از کردستان از جمله، همدان، قزوین، قم، سیستان، کرمان، شمال خراسان تایباد نواحی شمالی افغانستان، خوزستان، فارس، لرستان، گیلان، مازندران، گرگان و… تبعید شدهاند.
۲- اقدامات نظامی: که بارها و بارها توسط ارتش صفویه و عثمانی مورد هجوم قرار گرفته و حکومتهای خودمختار و مستقل مانند حکومت ذوالفقارخان آجودانی کلهر در زمان صفوی سرنگون شده و از بین رفتهاست.
۳- تبعید و کشتن بزرگان ایل مانند کشته شدن ذوالفقار خان کلهر… یا تبعید چندساله و زندانی شدن بزرگان مانند زندانی شدن خان منصور یا عباس خان قبادیان امیر مخصوص که باعث فروپاشی قدرت ایل در زمانهای خاصی شدهاست.