موسيقي كردي به موسيقي و ترانه‌هاي مردم كردي زبان گفته مي‌شود.
انگيزش پيدايش موسيقي كردي در راستاي حفظ زبان ادبيات، فرهنگ، سرگذشتها و در مجموع تمدن و پيشنيه كردها بوده است
در اینجا میخواهیم به موسیقی ساز و دهل بپردازیم موسیقی که نشان دهنده تمدن چند هزار ساله کورد هاست
رقص کردی همراه ساز و دهل همانند تمرین رزم است:.
در تمام ریتمهای رقص کردی حالتی از همد ستانی و یگا نگی و بدوی سازی وجود دارد که با تفنن آمیخته ا ست . در بیشتر گونه های رقص کردی دستهای رقصندگان به هم گره میخورد و گامهاهمواره در یک مسیر حرکت میکنند و چنان متوازی ا ست که شبیه به رژه میماند آهنگهای رقص با :
دهل و سازهمراهی میشود.
موسیقی و رقص نه تنها در فرصتهای شادی مثل عروسی بلکه در مراسم تدفین و جنگ نیز استفاده میشوند
گفته میشه که این شکل حلقه‌ای رقصیدن مربوط به آیینهای دینی زمان زرتشتیان و میتراویسم رواج داشته است.
که یارسانیان به عنوان تکه از کردستان این فرهنگ ناب را حفظ کرده اند .
که این فرهنگ موسیقی از 1400 سال پیش از زمانی که اسلام وارد سرزمین کوردستان شد بارها مورد ظلم و تهاجم قرار گرفت
اما امروزه با توجه به رشد فکری وآگاهی عمومی ملت ها ، نفوذ و سلطه و به دست آوردن مستعمرات از راه اعدام ,کشتن همان کاری که در اوایل سال 1357 بر سر ملت کرد انجام شد به آسانی امکان پذیر نیست و در صورت اجرا هزینه های زیادی را برمهاجمان تحمیل می کند و همچنین چهره آن ها را خدشه دار میکند به همین سبب است که استعمارگران روش نفوذ در ملت ها را تغییر داده اند و از طریق سیاست های فرهنگی(با عناوین تبلیغ مذهبی، رواج تکنولوژی، انجمن های خیریه، تغییر زبان و…)تلاش می کنند به اهداف شوم خود برسند زیرا فهمیده اند که بهترین راه نفوذ در سایر ملت ها نفوذ در فرهنگ آنان و استحالة درونی آن است آنان می خواهند ارزش های مورد پسند خود را ارزش های مترقی جلوه دهند تا بتوانند آن را جایگزین معیارهای بومی و ملی ملت ها سازند که در فرهنگ ملت ها از این اقدامات به هجوم فرهنگی تعبیر می کنند. پس عمل جایگزینی فرهنگ بیگانه(اسلام) با فرهنگ خودی به شکلی هوشیارانه که بتواند یک ملت و جامعه را نسبت به فرهنگ خود بیگانه و مطیع غرایز بیگانگان کند «تهاجم فرهنگی» محسوب می شود
مجتبی فرضی (فریاد کەواڵی)
