جفای ناحق بر اهل حق
توانا– بی‌شک بسیاری از ما آگاهی زیادی از آئین یارسان یا همان اهل حق نداریم و دلیل اصلی آن می‌تواند این باشد این آئین در ایران جزء مذاهب رسمی شناخته‌شده نیستند و از این‌رو پیروان این آئین نمی‌توانند آزادانه به برگزاری مناسک مذهبی خود بپردازند و یا آئین خود را ترویج و تبلیغ کنند. طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، دین رسمی کشور، اسلام و مذهب شیعه‌ی دوازده‌امامی است. اصل دوازدهم قانون اساسی جمهوری اسلامی می‌گوید: «دین رسمی ایران، اسلام و مذهب جعفری اثنی‌عشری است و این اصل الیالابد غیر قابل تغییر است..» اصل سیزدهم قانون اساسی در مورد آزادی اقلیت‌های مذهبی در ایران می‌گوید: «ایرانیان زرتشتی، کلیمی و مسیحی تنها اقلیت‌های دینی شناخته می‌شوند که در حدود قانون در انجام مراسم دینی خود آزادند و در احوال شخصیه و تعلیمات دینی بر طبق آیین خود عمل می‌کنند.»طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی پیروان مذاهب دیگر به رسمیت شناخته نمی‌شوند. از این‌رو اطلاعات بسیاری از شهروندان عادی کشور از آئین یارسان یا همان اهل حق و پیروان آن در حد شنیده‌های نامستند است. بسیاری از شهروندان این آئین را یکی از فرقه‌های اسلامی یا شیعه می‌دانند در صورتی که پیروان این آئین خود را این‌گونه معرفی نمی‌کنند.
تجمع پیروان یارسان در اعتراض به اهانت به آن‌ها
بسیاری از مراجع تقلید از آئین یارسان به عنوان فرقه‌ی ضاله نام می‌برند و حتا ازدواج با پیروان این آئین را برای مسلمانان جایز نمی‌شمارند و پیروان آن را کافر و نجس می‌دانند.
آیت‌الله خامنه‌ای در پاسخ استفتایی در مورد پیروان اهل حق و رابطه با آن‌ها در پاسخ به یکی از مقلدان خود که خود را سربازی معرفی کرده است که در منطقه‌ای خدمت می‌کند که پیروان اهل حق زندگی می‌کنند و می‌پرسد که تکلیفش در مورد استفاده از شیر و پنیر و کره‌ای که پیروان این آئین در اختیار او قرار می‌دهند چیست و آیا می‌تواند از ان بخورد یا نه این‌گونه می‌گوید:
«اگر به اصول اسلام اعتقاد داشته باشند، در مساله طهارت و نجاست، حکم سایر مسلمانان را دارند.»
خامنه‌ای در پاسخ به استفتایی دیگر در پاسخ به معلمی که در یکی از روستاهای پیروان اهل حق تدریس می‌کند که نماز نمی‌خوانند می‌گوید:
«اگر توحید و نبوت و هیچ‌یک از ضروریات دین اسلام را انکار نکنند . معتقد به نقصی در رسالت رسول اکرم نباشند، حکم به کفر و نجاست آن‌ها نمی‌شود. در غیر این‌صورت باید هنگام تماس با آن‌ها یا خوردن غذای آنان، مساله طهارت و نجاست مراعات شود.»
ناصر مکارم شیرازی نیز می‌گوید آن گروه از اهل حق که منکر ضروریات اسلامند، نماز و روزه هیچ‌کدام را قبول ندارند، ازدواج با آن‌ها مطلقا جایز نیست.
از آن‌جا که اهل حق، آئینی مستقل از اسلام و شیعه است، بنابر فتوای این فقها کافر و نجس محسوب می‌شوند. اهل حق همانطور که گفته شد از اقلیت‌های به رسمیت‌شناخته نیز به حساب نمی‌آیند.
پیروان اهل حق یا یارسان و یاری به تناسخ روح باور دارند و این‌که خداوند در وجود انسان‌ها ظاهر می‌شود. آن‌ها به بهشت و دوزخ باور ندارند. برخی از محققان بر این نظر هستند که نشانه‌های بسیاری از آئین کهن ایرانی مانند مِهرپرستی، زرتشتی و مانی‌گری در آئین یاری دیده می‌شود.
پیروان اهل حق در مناطق مختلف ایران به خصوص مناطق کردنشین کرمانشاهان و خانقین کردستان عراق زندگی می‌کنند.
مراسم نوروز یارسان در تکیه تویشامی
پیروان این آئین با مشکلات مختلفی برای برپایی مناسک مذهبی خود مواجه هستند. آن‌ها همچنین اجازه استخدام در مراکز دولتی و ورود به دانشگاه‌ها را ندارند و در این زمینه با مشکلات بسیاری مواجه می‌شوند.
تنبورنوازی برای پیروان این آئین مقدس است و در مراسم آئینی و همینطور عزاداری از آن استفاده می‌کنند.
تنبور برای یارسان مقدس شمرده می‌شود
بسیاری به نادرستی این آئین را علی اللهی و یا شیطان‌پرست نام می‌گذارند.
«نامه سرانجام» از کتاب‌های مقدس اهل حق است که از قدیمی‌ترین کتاب‌های اهل حق است. این کتاب شامل گفت‌وگوهای سلطان اسحاق با یارانش است.
سلطان اسحاق یا سلطان سهاک، موسس آئین اهل حق است که پیروان این آئین او را به نام‌های سلطان حقیقت و صاحب کرم می‌شناسند.
پیروان این آئین به ازلی و ابدی بودن این آئین باور دارند. هر چند قدمت قدیمی‌ترین متون مذهبی یارسان به سدهی دوم هجری قمری و همینطور قدمت برخی از نیایشگاه‌های آنان به پیش از اسلام می‌رسد اما ساختار کنونی این آئین در سدهی هفتم هجری و توسط سلطان سهاک بنیان نهاده شده است.
پس از انقلاب اسلامی پیروان این دین مانند بسیاری دیگر از اقلیت‌های دینی مانند بهائیان با محدودیت‌های بسیاری مواجه شدند. بسیاری از پیروان این آئین بارها بازداشت شدند و از ورود بسیاری از آن‌ها به کارهای دولتی ممانعت به عمل آمد.
تجمع پیروان یارسان
برخی از پیروان این آئین به دلیل تبعیض‌های مذهبی اعمال‌شده از سوی حکومت جمهوری اسلامی خود را آتش زده‌اند.
روز سه‌شنبه پنجم مردادماه سال ۱۳۹۲ یکی از پیروان کیش یارسان (اهل حق) به نام محمد قنبری در نزدیکی ساختمان مجلس شورای اسلامی دست به خودسوزی زد. در ماه‌های قبل از آن نیز افرادی به دلیل توهین به آداب و رسوم مذهبی آنان از سوی حکومت، خود را به اتش کشیدند.
این خودسوزی‌ها از آن‌جا آغاز شد که ماموران زندان همدان، سبیل یکی از یارسانی‌ها زندانی به نام کیومرث را که به دلیل مسائل خانوادگی در زندان بود را تراشیدند. پس از این اتفاق یکی از جوانان یارسانی همدان به نام حسن رضوی به نشانه‌ی اعتراض خود را مقابل فرمانداری همدان آتش زد. چند روز پس از این خودسوزی در چهاردهم خردادماه یکی دیگر از پیروان این آئین به نام نیکمرد طاهری مقابل دوربین خود را به آتش کشید.
حسن رضوی، از پریوان یارسان که خود را آتش زد
سبیل در آئین یارسان مقدس محسوب می‌شود. آئین یاری به باور پیروان آن دارای رازها و اسراری است که داشتن سبیلیکی از این اسرار است که آن را «کلید و دریچه‌ی این مجهولات و رموز دفاتر زبور حقیقت» می‌دانند. سبیل مهر بر اساس آموزه‌های «سرانجام» یکی از مقدسات آئین یارسان است و بر مردان پیرو این آئین واجب است که سبیل خود را نتراشیده و مُهر (دست‌نخورده) نگه بدارند. «سبیل پیروی آئین یاری بلند است و روی لب‌ه را می‌پوشاند، تا یار، خودی از بیگانه بازبشناسد.» (سرانجام، پژوهش طیب طاهری، عراق، سلیمانیه: انستیتو فرهنگی کُرد، چاپ اول ۲۰۰۷، ص ۸۸۵)
تجمع یارسان در مراسم حسن رضوی
پیروان این کیش همواره آداب و آئین‌های خود را در خفا به جا آورده‌اند و در طول تاریخ همواره از فعالیت سیاسی اجتناب کرده‌اند اما حکومت اسلامی پس از انقلاب بیش از همیشه بر آن‌ها فشار وارد ساخت.
